لایه های پوست کدامند؟
سه لایه بافت پوست را تشکیل می دهد:
اپیدرم، لایه بالایی
درم، لایه میانی
هیپودرم، لایه زیرین یا چربی

اپیدرم (لایه بالایی پوست) چه می کند؟
اپیدرم شما لایه بالایی پوست است که می توانید آن را ببینید و لمس کنید. کراتین، پروتئینی در داخل سلول‌های پوست، سلول‌های پوست را می‌سازد و همراه با پروتئین‌های دیگر به هم می‌چسبد و این لایه را تشکیل می‌دهد. اپیدرم به عنوان یک سد محافظ عمل می کند و از ورود باکتری ها و میکروب ها به بدن و جریان خون و ایجاد عفونت جلوگیری می کند.
ایجاد پوست جدید: اپیدرم به طور مداوم سلول های جدید پوست می سازد. این سلول های جدید جایگزین تقریباً 40000 سلول قدیمی پوستی می شوند که بدن شما هر روز می ریزد. هر 30 روز یک بار پوست جدیدی دارید.
از بدن شما محافظت می کند: سلول های لانگرهانس در اپیدرم بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. آنها به مبارزه با میکروب ها و عفونت ها کمک می کنند.
رنگ پوست را فراهم می کند: اپیدرم حاوی ملانین است، رنگدانه ای که به پوست رنگ می دهد. میزان ملانین شما رنگ پوست، مو و چشم شما را تعیین می کند. افرادی که ملانین بیشتری تولید می کنند پوست تیره تری دارند و ممکن است زودتر برنزه شوند.

درم (لایه میانی پوست) چه می کند؟
درم 90 درصد ضخامت پوست را تشکیل می دهد. این لایه میانی پوست کلاژن و الاستین دارد، کلاژن پروتئینی است که سلول های پوست را قوی و انعطاف پذیر می کند. پروتئین دیگری که در درم یافت می شود، الاستین است که پوست را انعطاف پذیر نگه می دارد. همچنین به پوست کشیده کمک می کند تا شکل خود را به دست آورد.
اعصاب درم به درک داغی، زبری، نرمی و احساس درد کمک می کنند.
تولید چربی: غدد چربی در درم به نرم و صاف نگه داشتن پوست کمک می کنند. این چربی همچنین از جذب آب و رطوبت بیش از حد از پوست در هنگام شناو یا تماس با آب جلوگیری میکند.
تولید عرق: غدد عرق در درم عرق را از طریق منافذ پوست آزاد می کنند. عرق به تنظیم دمای بدن شما کمک می کند.
خون را تامین می کند: رگ های خونی در درم مواد مغذی را برای اپیدرم فراهم می کند و لایه های پوست را سالم نگه می دارد.

چرا پوست ما جوش میزند؟

همیشه از اینکه پوست صورت یا بدنمان جوش بزند نگران هستیم و خیلی هایمان به خاطر ترس از جوش پوستی، از بسیاری  غذاهایی که میدانیم برای ما مفید بلکه لازم و ضروری هستند پرهیز میکنیم. شکل نامناسب جوش و ترس از زشت شدن چهره و پوستمان ما را از جوش متنفر میکند.

حال ببینیم عامل جوش صورت یا بیماری آکنه چیست؟

تعریف جوش

جوش یا آکنه یک ضایعه پوستی است که آبسه یا عفونت محدود پوستی ایجاد میکند. معمولا سر آن سفید و اطراف آن قرمز و ملتهب و اغلب همراه با درد است.

انواع جوش( آکنه):

  • ساده 
  • عفونی
  • کورک
  • سرسیاه
  • سرسفید
  • سرسرخ

علل بروز جوش:

       1. عوامل داخلی و عمومی اصلی:

 بنظر میرسد مهمترین عامل داخلی و عمومی، قدرت سامانه ایمنی بدن باشد چون عامل میکروبی جوش یعنی«پروپیونی باکتر» که بعدا توضیح خواهیم داد جزء میکروب های معمولی ساکن پوست است.

       2. عوامل داخلی و عمومی فرعی:

هرآنچه توانایی سامانه ایمنی و سلولی را کاهش دهد مانند مصرف غذاهای دارای انرژی پایین، میتوانند قدرت سلول های ایمنی را در کنترل رشد و تکثیر میکروب پروپیونی باکتر کاهش دهند.

       3. علایم و بیماری های معمول همراه:

 یبوست، اختلالات قاعدگی و خشکی پوست روی دست ها که میتواند ناشی از کاهش انرژی عملکردی سلول های بدن بخصوص کبد باشد.

      4. عوامل موضعی:

 تنظیم نبودن سامانه هورمونی بدن و ترشح بیش از حد چربی در غدد پوست که محیط و زمینه لازم برای رشد پروپیونی باکتر را فراهم میکند.

پروپیونی باکتر:

یک میکروب طبیعی پوست بدن و صورت انسان است که تولید اسید پروپیوتیک را برعهده دارد. این میکروب سوخت و ساز خود را از طرق بی هوازی انجام میدهد و در عمق پوست زندگی میکند. پس هرچه پوست کثیف تر و منافذ پوست بسته تر باشد محیط رشد آن فراهم تر خواهد بود. این میکروب در عمق پوست در ریشه موها از ماده ای چرب بنام «سبوم» بعنوان منبع انرژی و غذا استفاده میکند و بنابراین در دوره جوانی که میزان ترشح سبوم به علت تغییرات هورمونی بیشتر است شاهد فراوانی این بیماری هستیم.

آیا جوش ها برای بدن ما نفعی هم دارند یا خیر؟

نکته مهم این است که هر جوش منبع التهاب برای بدن است و در التهاب ها تمامی سامانه ایمنی هومورال و سلولی درگیر میشوند که هر کدام به نحوی در تحریک تعادل و تقویت این سامانه نقش دارند. لذا میتوان گفت هر یک جوش خود میتواند یک مانور سامانه ایمنی تلقی شود و موجب تعادل و تقویت این سامانه بسیار مهم بدن گردد و جلوی بروز بسیاری از بیماری های واسطه اختلال سامانه ایمنی مثل ام اس، آرتریت روماتوئید، لوپوس و انواع حساسیت ها را بگیرد. بنابراین هدف ما از بین بردن کامل فرایند جوش زدن نیست بلکه کنترل شدت بیماری و عوارض آن مانند اسکارهای دائمی زخم های عمیق ناشی از برخی جوش های کنترل نشده و شدید میباشد.

درمان جوش پوستی:

  1. اصلاح کامل تغذیه و رفتار و عادات تغذیه ای که بسیار مهم بوده و ریشه و اساس اصلاح سامانه ایمنی و عملکرد سلول های آن و اصلاح عملکرد سلول های کبدی و سلول های غدد سباسه پوست میباشد. ضمنا خرما و بسیاری از گرمی ها ممکن است در کوتاه مدت به علت تحریک موضعی، تعداد جوش را زیاد کنند ولی در درازمدت با تقویت سلول های سامانه ایمنی و تنظیم آنها جلوی رشد میکروب پروپیونی باکتر را میگیرند و علت زمینه ای پیدایش جوش های پوستی را از بین میبرند.
  2. درمان موضعی: استفاده از عوامل تغییردهنده محیط برای جلوگیری از رشد و تکثیر پروپیونی باکتر و همچنین تقویت و اصلاح سلول های غدد سباسه جهت عملکرد صحیح و کنترل ترشح آنها و باز و بسته شدن صحیح منافذ پوست